استفاده صحیح و استاندارد از مایکروویو

استفاده صحیح و استاندارد از مایکروویو

مایکروویو می تواند راهی عالی برای گرم کردن غذاهای باقی مانده و پخت سریع غذا باشد، اما چند قانون کلیدی وجود دارد که هنگام استفاده از آن باید رعایت کنید. اگر به دنبال یک مطلبی در مورد نحوه استفاده از مایکروویو هستید، به جای درستی آمده اید. ما به نحوه راه اندازی و استفاده از مایکروویو می پردازیم و به اصول اولیه گرم کردن غذا در این دستگاه می پردازیم. همچنین به نحوه یخ زدایی مواد غذایی در مایکروویو می پردازیم و نکاتی را برای نگهداری از مایکروویو ارائه می دهیم. 

نحوه استفاده از مایکروویو 

مرحله 1: دفترچه راهنمای همراه مایکروویو خود را مطالعه کنید. مایکروویوها ممکن است دستورالعمل‌ های نصب متفاوتی داشته باشند، بنابراین مهم است که دفترچه راهنمای مایکروویو خود را بخوانید تا مطمئن شوید که مایکروویو را به درستی تنظیم کرده ‌اید. خواندن دفترچه راهنمای مالک نیز به شما کمک می کند تا با ویژگی ها و تنظیمات منحصر به فرد مایکروویو خود آشنا شوید.
مرحله 2: مایکروویو را روی یک سطح صاف و خشک قرار دهید. یک پیشخوان تمیز در آشپزخانه یا یک میز محکم و چوبی مکان های خوبی برای مایکروویو شما هستند. مایکروویو را نزدیک محدوده گاز یا برق مانند اجاق گاز خود قرار ندهید. مطمئن شوید که دریچه های هوای مایکروویو در یک طرف مسدود نشده باشد.
مرحله 3: مایکروویو را به یک پریز دیواری 20 آمپری متصل کنید. اطمینان حاصل کنید که پریز 20 آمپر است، که اطمینان حاصل می کند که استفاده از آن برای تغذیه مایکروویو ایمن است. سیم برق مایکروویو را مستقیماً به یک پریز برق متصل کنید. هنگام وصل کردن مایکروویو خود از آداپتور یا سیم داخلی استفاده نکنید. استفاده از سیم کشی با وسایل پخت و پز باعث ایجاد خطر آتش سوزی می شود. 
مرحله 4: حلقه غلتکی پلاستیکی و سینی شیشه ای گرد را در مایکروویو قرار دهید. اکثر مایکروویوها با یک حلقه غلتکی پلاستیکی و یک سینی شیشه ای گرد (که به آن سینی گردان نیز می گویند) عرضه می شوند. آن ها را مطابق دستورالعمل های کتابچه راهنمای مایکروویو خود در دستگاه قرار دهید و مطمئن شوید که سینی شیشه ای روی حلقه غلتکی به راحتی و نرمی می چرخد. 

مرحله 5: غذا را در یک ظرف قابل استفاده در مایکروویو قرار دهید و آن را در مایکروویو قرار دهید. ظرف را برای علامت ایمن در مایکروویو بررسی کنید که شامل چندین خط خمیده است. گاهی اوقات، نماد همچنین شامل تصویری از مایکروویو یا کلمه micro در پایین است. اگر تغییری از این نماد را روی بشقاب، کاسه، لیوان یا تاپر ظروف مشاهده کردید، می ‌توانید غذای خود را در آن گرم کنید. چند چیز وجود دارد که هرگز نباید در مایکروویو قرار دهید. این موارد عبارتند از: فویل آلومینیومی، ظروف ظروف فلزی یا فولادی ضد زنگ یا ظروف نقره، ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف، استایروفوم را در مایکروویو قرار ندهید.

مایکروویو چیست و چگونه کار می کند؟

مایکروویو وسیله ای است که با استفاده از امواج الکترومغناطیسی، گرما را به مواد غذایی منتقل می کند و باعث پخت، گرم کردن یا یخ زدایی سریع غذا می شود. اساس کار آن بر تابش امواج با فرکانس حدود ۲٫۴۵ گیگاهرتز است؛ این امواج با مولکول های آب، چربی و قند در غذا واکنش می دهند و باعث ارتعاش آن مولکول ها می شوند. همین ارتعاش باعث تولید گرما از درون ماده غذایی می گردد، در حالی که در روش های سنتی گرما از بیرون به داخل منتقل می شود. در واقع، مایکروویو غذا را از درون گرم می کند و همین دلیل اصلی سرعت بالای عملکرد آن است. البته این گرمایش در همه ی قسمت های غذا کاملاً یکنواخت نیست؛ به همین خاطر رعایت اصول استاندارد استفاده از آن اهمیت بالایی دارد تا مواد غذایی سالم و کامل پخته شوند و هیچ نقطه ای سرد یا نپخته نماند.

شناخت ساختار و قطعات مایکروویو

هر دستگاه مایکروویو معمولاً شامل چند بخش اصلی است. قسمت تولید امواج که «مگنترون» نام دارد، مسئول تبدیل برق به امواج مایکروویو است. این امواج از طریق «راهنما (waveguide)» به داخل محفظه پخت هدایت می شوند. دیواره های داخلی عموماً از فلز مقاوم ساخته شده اند تا امواج در آن بازتاب داشته باشند و به طور یکنواخت در فضای داخلی پخش شوند. وجود صفحه ی چرخان یا سینی گردان زیر ظرف غذا نیز برای گردش یکنواخت گرما ضروری است. در واقع این چرخش باعث می شود امواج مایکروویو از جهات مختلف به غذا برسند و نقاط سرد از بین برود. در کنار آن، سیستم تهویه و فن خنک کننده برای جلوگیری از داغی بیش از حد مگنترون یا بدنه طراحی شده است. شناخت این اجزا به کاربر کمک می کند که در زمان کار بداند چه چیزهایی مهم اند و از چه قسمت هایی نباید دستکاری شوند.

انتخاب ظروف مناسب برای استفاده در مایکروویو

یکی از اصول اساسی در استفاده استاندارد از مایکروویو، انتخاب ظرف مناسب است. همه ی ظروف برای این دستگاه طراحی نشده اند؛ فلز، فویل آلومینیومی، و ظروف دارای تزئینات فلزی یا گلدی هرگز نباید داخل مایکروویو قرار گیرند، چون امواج مایکروویو باعث جرقه، قوس الکتریکی و حتی آتش سوزی می شوند. بهترین گزینه، ظروف شیشه ای مقاوم به حرارت، سرامیکی بدون لعاب فلزی، یا پلاستیک های مخصوص مایکروویو (BPA Free) هستند. برخی ظروف پلاستیکی در برابر گرما مقاوم نیستند و ممکن است مواد شیمیایی خطرناک به غذا منتقل کنند. معمولاً روی ظرف علامت مخصوص «Microwave Safe» وجود دارد که نشان می دهد استفاده از آن در این دستگاه بی خطر است. همچنین در گرم کردن مایعات توصیه می شود از فنجان یا کاسه هایی استفاده کنید که دهانه ی باز دارند تا بخار گرما بتواند خارج شود؛ این کار خطر جوشیدن ناگهانی را کاهش می دهد.

نحوه قرار دادن و چیدمان غذا در داخل دستگاه

نحوه قرار دادن ظرف و مقدار غذا نیز در کیفیت پخت و ایمنی نقش مهمی دارد. اگر قصد گرم کردن مقدار زیادی غذا را دارید، بهتر است آن را به قطعات کوچک تر تقسیم کنید تا گرما به نقاط داخلی هم برسد. در غذاهای مایع یا نیمه مایع مثل سوپ، خورش یا سس، باید قبل از شروع کار آن ها را هم بزنید و در میانه ی عملیات نیز دوباره هم بزنید تا حرارت یکنواخت تر شود. در غذاهای جامد، بهتر است ظرف را طوری قرار دهید که مرکز آن کمی خالی باشد و قسمت های ضخیم تر در اطراف قرار گیرند، چون امواج مایکروویو تمایل دارند بیشتر به لبه های غذا نفوذ کنند. استفاده از درپوش مخصوص مایکروویو نیز کمک می کند بخار در هنگام گرم شدن حفظ شود و رطوبت غذا از بین نرود؛ این کار هم باعث نرمی بیشتر و هم جلوگیری از پاشیدن ذرات غذا به دیواره ی داخل دستگاه می شود.

تنظیم زمان و توان مناسب برای انواع غذا

در استفاده استاندارد از مایکروویو باید بدانید که هر نوع ماده غذایی نیاز به زمان و توان (Power Level) متفاوتی دارد. بسیاری از کاربران اشتباهاً همه چیز را در قدرت کامل (100%) گرم می کنند که گاهی باعث خشک شدن یا نیم پخت شدن غذا در بخش های مختلف می شود. برای گرم کردن سریع نوشیدنی یا سوپ، قدرت بالا مناسب است، اما برای غذاهای حجیم یا منجمد لازم است قدرت پایین تر انتخاب شود تا گرما به تدریج به عمق برسد. دستگاه های پیشرفته معمولاً برنامه های از پیش تنظیم شده برای «Defrost»، «Reheat» یا «Cook» دارند که بر اساس وزن غذا زمان و توان را به طور خودکار تنظیم می کنند. بهتر است از این حالت ها استفاده کنید تا خطر پخت ناهمسان و دمای بیش از حد کاهش یابد.

اصول ایمنی هنگام کار با مایکروویو

مایکروویو دستگاهی ایمن است اگر طبق استاندارد استفاده شود، اما بی احتیاطی می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. هرگز نباید دستگاه را در حالت خالی روشن کنید، چون در چنین شرایطی امواج به جایی برای جذب و تبدیل به گرما دسترسی ندارند و مگنترون ممکن است آسیب ببیند. همچنین از باز کردن در دستگاه هنگام کار خودداری کنید؛ قفل درب طوری طراحی شده که امواج را به صورت کامل در داخل محفظه نگه دارد. خراب شدن قفل یا لاستیک دور در می تواند موجب نشت امواج شود، بنابراین در صورت مشاهده هرگونه خرابی در درب، باید دستگاه را خاموش و توسط متخصص تعمیر شود. از قرار دادن مایکروویو در نزدیکی منبع آب یا محیط های مرطوب نیز بپرهیزید، زیرا تماس مستقیم با بخار یا رطوبت زیاد ممکن است سیستم الکتریکی را دچار اتصالی کند.

استفاده صحیح در گرم کردن مایعات و مواد خاص

گرم کردن مایعات در مایکروویو نیاز به دقت ویژه دارد. مایعات صاف مثل آب یا شیر ممکن است پس از گرم شدن بیش از حد بدون نشانه جوش باقی بمانند، و هنگام خارج کردن فنجان، به صورت ناگهانی جوش بخورند و پوست را بسوزانند—پدیده ای که به آن سوپرهیتینگ (Superheating) گفته می شود. برای جلوگیری از این خطر، قبل از گرم کردن مایع باید یک قاشق چوبی یا چای خوری فلزی کوچک در ظرف قرار دهید تا انرژی حرارتی یکنواخت پخش شود و امواج باعث جوشیدن ناگهانی نشوند. همچنین نباید تخم مرغ کامل با پوسته را در مایکروویو قرار دهید، چون بخار داخلی باعث ترکیدن پوسته و پاشیدن محتوا می شود. در مورد غذاهای چرب نیز باید مراقب باشید، زیرا چربی در امواج مایکروویو بسیار سریع داغ می شود و احتمال پاشش یا سوختن بالا می رود.

یخ زدایی (Defrost) مواد غذایی

مایکروویو برای یخ زدایی بسیار مفید است، اما اگر این فرآیند نادرست انجام شود ممکن است مواد غذایی در برخی نقاط نیمه پخته شوند و باکتری ها فعال شوند. یخ زدایی باید در توان پایین تر انجام شود تا گرما آرام آرام به درون ماده غذایی نفوذ کند و سطح آن پخته نشود. در مواردی مثل گوشت یا مرغ، بهتر است در میانه ی یخ زدایی قطعه را برگردانید. همچنین بعد از اتمام مرحله، مواد را بلافاصله طبخ کنید تا از رشد باکتری جلوگیری شود. از یخ زدایی در توان بالا و زمان کوتاه جداً خودداری کنید، چون سطح گوشت ممکن است داغ شود اما داخل آن هنوز سرد و منجمد بماند.

مراقبت، تمیزی و نگهداری روزانه

مایکروویو برای حفظ عملکرد و ایمنی نیاز به نظافت منظم دارد. بخار و چربی حاصل از پخت یا گرم کردن ممکن است به دیواره ها بچسبد و با گذر زمان باعث بوی نامطبوع شود. توصیه می شود پس از هر استفاده، دیواره ها و سینی گردان را با پارچه ی نرم و مرطوب پاک کنید. برای تمیزکاری های عمیق می توان ظرفی حاوی آب و چند قطره سرکه یا آب لیمو را داخل دستگاه گذاشت و چند دقیقه در حالت گرم کردن قرار داد؛ بخار حاصل باعث جدا شدن چربی ها و لکه ها می شود. سپس با یک دستمال خشک سطح را پاک کنید. هیچ گاه از مواد شوینده ی قوی یا اسپری های شیمیایی داخل دستگاه استفاده نکنید، زیرا در برابر امواج ممکن است بخارات سمی تولید کنند. تمیز بودن مایکروویو نه تنها زیبایی محیط آشپزخانه را حفظ می کند، بلکه مانع از ورود باکتری های خطرناک به غذا می شود.

نگهداری فنی و سرویس دوره ای

استفاده صحیح یعنی نگهداری استاندارد هم باید رعایت شود. مایکروویو دارای قطعات الکترونیکی حساس است، از جمله مگنترون، ترانسفورماتور، خازن و فیوز. هرگونه تعمیر یا بازکردن دستگاه باید فقط توسط تکنسین متخصص انجام شود. افراد نباید به صورت شخصی اقدام به باز کردن قاب یا تماس با اجزای داخلی کنند، چون حتی پس از خاموش بودن، خازن ها ممکن است ولتاژ بالایی را در خود نگه دارند و خطر برق گرفتگی وجود دارد. همچنین باید فاصله ی پشت دستگاه با دیوار حداقل چند سانتی متر باشد تا گرمای فن خروجی آزادانه خارج شود و عملکرد دستگاه مختل نگردد. اگر دستگاه بو یا صدای غیرعادی داد، یا جرقه داخل آن دیده شد، بلافاصله خاموش کنید و از ادامه کار خودداری نمایید.

نکات بهداشتی و تغذیه ای هنگام استفاده

مایکروویو در صورت استفاده اصولی هیچ اثر منفی بر سلامت ندارد. امواج آن فقط در محدوده ی دستگاه فعالند و پس از خاموش شدن از بین می روند. برخلاف تصورات قدیمی، پخت غذا در مایکروویو ارزش غذایی را کمتر از روش های سنتی کاهش نمی دهد، بلکه به دلیل زمان کمتر، حتی برخی مواد حساس مانند ویتامین C بهتر حفظ می شوند. با این حال، باید استاندارد پخت را رعایت کرد؛ یعنی مواد غذایی را تا دمای مناسب رساند تا باکتری ها غیرفعال شوند. برای گوشت و مرغ، دمای داخلی حداقل باید به ۷۵ درجه سانتی گراد برسد. استفاده از دماسنج غذا برای اطمینان از رسیدن به این دما در آشپزی حرفه ای بسیار توصیه می شود.